Kỷ niệm 45 năm Ngày giải phóng tỉnh Kon Tum (16/3/1975-16/3/2020): KON TUM - 45 NĂM MỘT CHẶNG ĐƯỜNG

1. Khái quát đặc điểm tình hình và quá trình giải phóng tỉnh Kon Tum

Kon Tum là một tỉnh thuộc cực Bắc của Tây Nguyên, có vị trí địa lý nằm ở ngã ba Đông Dương, phần lớn nằm ở phía Tây dãy Trường Sơn, trong tọa độ từ 107⁰20'15" đến 108⁰32'30" kinh độ Đông và từ 13⁰55'10" đến 15⁰27'15" vĩ độ Bắc. Phía Bắc Kon Tum giáp tỉnh Quảng Nam với chiều dài ranh giới 142 km, phía Nam giáp với tỉnh Gia Lai chiều dài ranh giới 203 km, phía Đông giáp với tỉnh Quảng Ngãi với chiều dài ranh giới dài 74 km, phía Tây giáp với nước CHDCND Lào (chiều dài ranh giới 142,4 km) và Vương quốc Campuchia (chiều dài ranh giới 138,3 km).
Đầu năm 1975, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của quân và dân ta đã bước sang giai đoạn quyết liệt. Những thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống chiến lược “Việt Nam hóa chiến tranh” đã làm thay đổi cục diện chiến trường ngày càng có lợi cho ta. Bộ Chính trị đã đặt ra kế hoạch giải phóng miền Nam trong 2 năm 1975 - 1976, qua đó tỉnh Kon Tum được giao nhiệm vụ cùng tỉnh Gia Lai thực hiện “nghi binh” nhằm thu hút sự quan tâm của kẻ thù hướng vào chiến trường Bắc Tây Nguyên, và Tỉnh uỷ Kon Tum cũng chủ trương giải phóng toàn tỉnh khi thời cơ đến.
Với tinh thần “một ngày bằng 20 năm”, Đảng bộ, quân và dân tỉnh Kon Tum ra sức chuẩn bị mọi mặt phối hợp cùng lực lượng trên địa bàn, vừa tiếp tục tấn công địch để giữ thế chiến lược, vừa tích cực góp sức cùng mặt trận Tây Nguyên giành lấy thắng lợi quyết định

Đến tháng 3-1975, địch nhận định và tin chắc rằng ta sẽ mở cuộc tấn công vào hướng Bắc Tây Nguyên từ Kon Tum xuống Gia Lai, nên đã tập trung lực lượng đối phó về hướng này. Ở Kon Tum, ta vẫn giữ thế bao vây và ép sát thị xã, liên tục tổ chức các trận tập kích vào các trận địa căn cứ vòng ngoài, chiến lược nghi binh của chúng ta thành công rực rỡ khi địch đinh ninh chắc chắn ta sẽ tấn công vào thị xã Kon Tum và Plei Ku.

Đầu tháng 3-1975, khi tiếng súng tấn công địch rộ lên khắp Mặt trận Tây Nguyên, đến ngày 16-3-1975, quân và dân tỉnh Kon Tum đã phối hợp chặt chẽ với quân chủ lực đóng trên địa bàn tỉnh tổ chức nhiều cuộc tấn công địch trên khắp địa bàn tỉnh, đêm ngày 16-3-1975, tất cả các lực lượng vũ trang và chính trị trong tỉnh, đã chiếm lĩnh và làm chủ các khu vực quân sự và chính trị trọng yếu, tiêu diệt hang ổ cuối cùng của địch, cờ giải phóng tung bay trên khắp bầu trời thị xã, tỉnh Kon Tum chính thức được giải phóng.

2. Những thành tựu và hạn chế

Trải qua 45 năm xây dựng và trưởng thành, tỉnh Kon Tum đã đạt những thành tựu đáng ghi nhận sau:

Tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2016-2020 đạt 9,7%; thu nhập bình quân đầu người tăng từ 1.406 USD năm 2015 lên 1.990 USD năm 2020. Các nguồn lực được huy động, khai thác có hiệu quả; cải cách hành chính được đẩy mạnh, hội nhập kinh tế quốc tế được tăng cường.

Môi trường đầu tư từng bước được cải thiện, Kon Tum tự hào là 1 trong số ít tỉnh khu vực miền Trung Tây Nguyên được hai tập đoàn kinh tế lớn đầu tư vào tỉnh là FLC và Vingroup với số vốn lên đến hơn 1.332 tỷ đồng.

Tình hình an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội luôn được giữ vững, ổn định, đối ngoại được đẩy mạnh… (trang 01 của dự thảo chính trị BCH Đảng bộ tỉnh khóa XV, trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI); văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ; chất lượng giáo dục đào tạo được nâng lên; công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân được chú trọng.

Công tác xây dựng Đảng được tăng cường, hệ thống chính trị từng bước được kiện toàn, hoạt động hiệu lực hiệu quả.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành quả đạt được, tỉnh Kon Tum còn những hạn chế, thiếu sót cần khắc phục như: về tốc độ tăng trưởng kinh tế còn chậm; tính cạnh tranh về thị trường tiêu thụ các sản phẩm chủ lực chưa cao; chất lượng nguồn nhân lực còn thấp; cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển của địa phương, so với các tỉnh trong vùng Tây Nguyên, Kon Tum vẫn còn là một tỉnh nghèo, kinh tế chậm phát triển, quy mô nhỏ, hiệu quả và sức cạnh tranh thấp; tăng trưởng chủ yếu dựa vào tài nguyên, phụ thuộc vào đầu tư của Trung ương; tiến độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa chậm, hàm lượng chất xám, khoa học công nghệ chưa cao. Các tiềm năng, thế mạnh của Tỉnh chưa được khai thác, phát huy tối đa hiệu quả. Kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội còn là điểm nghẽn, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển. Đời sống vật chất và tinh thần của một bộ phận Nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn. Văn hóa, giáo dục, y tế còn có mặt hạn chế; một số vấn đề xã hội bức xúc chưa được giải quyết triệt để. Hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở có nơi, có lúc còn hạn chế. An ninh chính trị còn tiềm ẩn nhân tố gây mất ổn định (như vụ việc xã Iachim 2017-2019).

3. Nhiệm vụ và giải pháp giai đoạn tới

Những thành tựu 45 năm qua đã và đang tạo ra tiền đề quan trọng cho sự ổn định và phát triển bền vững của tỉnh Kon Tum trong thời gian tới. Để phát huy những thành tựu đã đạt được, hạn chế những khuyết điểm, nhằm hướng đến mục tiêu như dự thảo Nghị quyết Đảng bộ tỉnh Kon Tum lần thứ XVI xác định, thời gian tới cần triển khai đồng bộ những nhiệm vụ và giải pháp sau:

Một là, tập trung huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội theo hướng đồng bộ, hiện đại

Rà soát, bổ sung các quy hoạch về kết cấu hạ tầng, đa dạng hóa nguồn vốn và phương thức huy động để khắc phục điểm yếu về kết cấu hạ tầng. Thực hiện tốt công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư cho nhân dân khi thực hiện các công trình, dự án có thu hồi đất. Hoàn thiện hệ thống giao thông có tính chất kết nối đối ngoại và nội tỉnh, phối hợp đầu tư hoàn chỉnh quốc lộ 14C, 24, 40, đầu tư đường Hồ Chí Minh đoạn tránh qua thành phố Kon Tum. Nâng cấp một số tỉnh lộ, đầu tư đường ra biên giới, đến cửa khẩu và đến trung tâm xã, cụm xã.

Ưu tiên đầu tư phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng đô thị, trước hết tập trung khắc phục vấn đề tiêu thoát nước, xử lý rác thải, cấp nước, điểm vui chơi giải trí, sinh hoạt văn hóa… Tập trung nguồn lực để thực hiện hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới (ngày 20/02/2020 xã Vinh Quang, TP Kon Tum là xã thứ 20/25 đạt chuẩn Nông thôn mới); lồng ghép, sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn để đầu tư trung tâm xã, cụm xã, công trình hạ tầng thiết yếu ở vùng dân tộc thiểu số, vùng biên giới và vùng bị thiệt hại do thiên tai.

Hai là, thực hiện tái cơ cấu đồng bộ nền kinh tế theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh gắn với đẩy nhanh tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa tỉnh nhà.

Xây dựng và triển khai kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và kế hoạch đầu tư công; tăng cường kỷ luật ngân sách, xử lý có kết quả tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản và nợ đọng thuế. Sắp xếp, nâng cao hiệu quả hoạt động các đơn vị sự nghiệp công lập, các ban quản lý rừng, các công ty lâm nghiệp, giảm dần trợ cấp từ ngân sách. Quản lý chặt chẽ doanh nghiệp nhà nước và vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp; tạo điều kiện thuận lợi để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể.
Đẩy mạnh xúc tiến, thu hút doanh nghiệp, nhà đầu tư có tiềm lực vào địa bàn, hình thành đơn vị kinh tế mạnh của tỉnh. Tăng cường ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ, phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn và sản phẩm chủ lực, tạo ra sản phẩm, dịch vụ có giá trị gia tăng và sức cạnh tranh trên thị trường.

Ba là, tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phát triển văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân

Tạo điều kiện và môi trường thuận lợi để thu hút nhân lực chất lượng cao đến làm việc tại tỉnh; hình thành thị trường cung ứng nguồn nhân lực và mở rộng hợp tác quốc tế trên lĩnh vực này. Thực hiện tốt chủ trương của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe Nhân dân. Chú trọng bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc trong tỉnh, phát triển sự nghiệp thể dục, thể thao. Đẩy nhanh công tác giảm nghèo bền vững, thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội và phúc lợi xã hội.
Đẩy mạnh hợp tác với các cơ sở nghiên cứu có tiềm lực và kinh nghiệm để triển khai các dự án khoa học phục vụ nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, chế biến phát triển sản phẩm mới, sản phẩm dược liệu... Rà soát, bổ sung, sửa đổi quy trình, tiêu chí lựa chọn và ứng dụng các đề tài khoa học; có chế độ khen thưởng hợp lý và hỗ trợ đối với những tổ chức, cá nhân có sáng kiến khoa học tiêu biểu.

Bốn là, bảo đảm quốc phòng, an ninh; giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội; nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại

Chủ động đấu tranh, ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu, thủ đoạn "diễn biến hòa bình", "bạo loạn, lật đổ" của các thế lực thù địch, phản động; không để xảy ra biểu tình, vượt biên, trốn đi nước ngoài trái phép, nhen nhóm hình thành tổ chức phản động; đấu tranh xóa bỏ triệt để tà đạo Hà Mòn, ngăn chặn hoạt động trái pháp luật. Thực hiện nghiêm Kết luận số 44-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về "tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trong tình hình mới". Thực hiện có hiệu quả công tác phòng ngừa, chủ động tấn công, trấn áp các loại tội phạm. Chủ động phát hiện, đấu tranh, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm tài nguyên, tệ nạn xã hội, trật tự an toàn giao thông. Tiếp tục đẩy mạnh công tác cải cách tư pháp. Chủ động thanh tra, kiểm tra, giám sát, điều tra, xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng, lãng phí.

Năm là, tiếp tục xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ.

Có biện pháp tuyên truyền đa dạng, sát cơ sở, phù hợp với từng đối tượng, từng địa bàn; đấu tranh ngăn ngừa biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Xây dựng và bố trí đội ngũ báo cáo viên cấp uỷ các cấp, tuyên truyền viên thực sự có năng lực, chuyên môn phù hợp. Tiếp tục sắp xếp tổ chức, bộ máy các cơ quan Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị-xã hội các cấp đảm bảo tinh gọn, nâng cao hiệu quả hoạt động.

Tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khoá XII, gắn với việc đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính Trị chuyên đề 2020; không ngừng đổi mới nội dung và nâng cao chất lượng sinh hoạt cấp uỷ, chi bộ, tích cực tạo nguồn, kết nạp đảng viên mới gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên. Thực hiện tốt việc tinh giản biên chế và cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Đầu tư đúng mức cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức theo tiêu chuẩn chức danh; thực hiện tốt công tác bảo vệ chính trị nội bộ.

Sáu là, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của chính quyền các cấp

Không ngừng nâng cao chất lượng của Hội đồng nhân dân các cấp trong hoạt động quyết định và giám sát. Đẩy mạnh cải cách hành chính; thực hiện có hiệu quả cơ chế một cửa, một cửa liên thông ở tất cả các cơ quan hành chính, tiến tới từng bước xây dựng chính quyền điện tử. Đề cao vai trò, trách nhiệm cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu cơ quan hành chính các cấp. Tập trung củng cố, kiện toàn hệ thống chính trị cơ sở; chăm lo xây dựng các thôn, tổ dân phố vững mạnh, an toàn.

Bảy là, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội; tăng cường công tác giám sát, phản biện xã hội và tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hướng về cơ sở

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội phát huy vai trò trong việc giám sát, phản biện xã hội và tham gia góp ý xây dựng Đảng và chính quyền; kịp thời nắm bắt tư tưởng, tâm tư nguyện vọng của các tầng lớp Nhân dân, tham gia với các cơ quan chức năng để giải quyết các mâu thuẫn, tranh chấp phát sinh trong đời sống Nhân dân ngay tại cơ sở; kiện toàn, củng cố các cơ sở hoạt động yếu kém; phân công đoàn viên, hội viên phụ trách hộ, nhóm hộ; xây dựng lực lượng cốt cán ở cơ sở góp phần xây dựng thôn, tổ dân phố vững mạnh toàn diện.
Với quyết tâm cao độ của toàn hệ thống chính trị của tỉnh Kon Tum, cùng sự ủng hộ và góp sức của nhân dân các dân tộc tỉnh Kon Tum, và sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Trung ương Đảng, Chính phủ; hy vọng trong thời gian không xa Kon Tum sẽ trở thành một tỉnh có hệ thống chính trị trong sạch vững mạnh, ổn định phát triển nhanh và bền vững như chủ đề mà dự thảo Đại hội XVI tỉnh Đảng bộ đã đề ra.

 (Nguồn: http://www.tuyengiaokontum.org.vn/) - TP